راهکارهايي در تقويت اعتماد به نفس فرزندان

ما در زماني زندگي مي کنيم که پدر و مادرها بيشترين توان را براي رشد تحصيلي فرزندانشان صرف مي کنند. معمولاً آنها مي خواهند با صرف پول زياد و با استفاده از روشهاي خاص، وسايل جديد سمعي و بصري و کامپيوتر و ... فرزندانشان در رشته هاي علمي و هنري و ورزشي و ... به رتبه هاي عالي برسند. از ثبت نام در مؤسسات مختلف آموزشي تا کلاسهاي موسيقي و زبان هاي خارجي و دوره هاي ورزشي و غيره زمينه هاي ايجاد آينده اي بهتر را براي آنها فراهم مي کنند و گاهي اين برنامه ها با اعمال فشار روحي بر خانواده و فشار قوي طاقت بر ذهن و جسم بچه ها نيز همراه است.
اما بايد اين نکته گوشزد شود که در کنار کسب همه مدارک ما بايد فرزنداني تربيت کنيم که صاحب فضيلت اخلاقي نيز باشند و در بروز ناهمواريها خود را نشان دهند.
اين نکته فراموش نشود که شکل و ساخت زندگي بشر امروز در هر صورت با مشکلات همراه است و اين هنر خانواده است که فرزندانش را براي مقابله با مشکلات اجتناب ناپذير تجهيز کند.
اغلب مشاورين مدارس اشاره دارند که شکايات زيادي مبني بر ضعف و اضطراب دانش آموزان در برخورد و مقابله با مشکلات مطرح مي شود که در ريشه يابي ها به روشهاي ناکافي تربيتي والدين برمي خوريم. درحقيقت آنها با نوعي عدم اعتماد به نفس و عدم آگاهي از نيروهاي مثبت خود مواجه هستند و اين ناآگاهي براي آنها مسائلي چون افت درسي، مشکلات درسي، گوشه گيري و نهايتاً افسردگي را پديد مي آورد.
نيرويي که هنگام رويارويي با مشکلات به آدمي قدرت مقابله صحيح و برخورد و يا سازگاري با شرايط را مي دهد. آدمي با داشتن اعتماد به نفس صاحب خصلت هايي چون:
تحميل نکردن عقايد خود (با مجادله) به ديگران، داشتن حداکثر تلاش در به اتمام رساندن کارها، تحمل پذيرش شکست، عملکرد مناسب در کار گروهي، پذيرش نقش رهبري و مسئوليت در موقعيت لازم، کنار آمدن با فشارهاي زندگي، محبوبيت در بين ديگران و ايجاد رابطه ي صحيح با ديگران و حل کردن مسائل زندگي به نحو مناسب مي باشد و تربيت افرادي با داشتن خصلت هاي فوق نيازمند آگاهي دادن هاي بيشتر به پدران و مادران است.
نقش اصلي در شکل گيري شخصيت کودک به پدر و مادر برمي گردد. آنها مي توانند شخصيتي سالم و شکوفا پرورش دهند يا با روشهاي غلط خود مانع جريان رشد صحيح کودک و يا سرکوب کردن صفات مثبت آنها شوند. پس لزوم آگاهي دادن به زوج هاي جوان در استحکام پي ريزي خانواده ها حائز اهميت است.
نکات قابل اهميت در جريان رشد براي تقويت اعتماد به نفس فرزندان عبارتند از:
1-ابراز عشق و محبت: اساسي ترين نياز آدمي پس از غذا، مسکن و امنيت نياز به محبت است که از نوزادي تا پيري ادامه دارد. از در آغوش کشيدن و تقويت هاي کلامي تا رفاقت و حرف زدن در دوران نوجواني و توجه به آمد و رفت هاي مدرسه و دوستان که همگي بايد با صداقت و راستي و عشق توام باشد. اين گروه از خانواده ها خوشبخت ترين گروهي هستند که احترام دروغين در بين آنها ديده نمي شود و عشق و محبت واقعي بين آنها حکمفرماست. آنها فرصتهايي را براي حرف زدن، انتقال تجارب و ابراز علاقه اختصاص مي دهند.
2- کمک به کشف استعدادها: چيزهايي در زندگي هر يک از ما وجود دارد که براي خودمان اهميت زيادي دارد و پس از کسب آنها احساس عزت نفس واقعي مي کنيم. اين جنبه ها در آشنايي ما با فعاليت هاي مختلف ورزشي، هنري، فرهنگي، علمي و فني و ... بارور مي شود. لذا هدف والدين بايد آشنا کردن فرزندان خود با اين رشته ها باشد تا بچه ها با توجه به استعداد و علايق خود رشته مناسب را انتخاب کنند. متأسفانه گاهي والدين با اعمال فشاري فوق طاقت بچه ها انتظار دارند کاستي ها و کمبودهاي جواني خود را با ايجاد تنديسي از موفقيت هاي متعدد در وجود فرزندانشان جبران کنند. آنها انتظار دارند در هر زمينه اي که پدر يا مادر مايل است فرزند آنها موقعيت چشمگير پيدا کند بدون آنکه به ميزان استعداد و علاقه فرزند خود اهميتي بدهند.
3-ارائه مسئوليت در ابعاد مختلف: از کارهاي کوچک شروع کنيد و از اوان کودکي تحت نظارت خود به فرزندانتان مسئوليت واگذار کنيد. مشارکت آنها در کارهاي خانه، خريد کردن و کمک به آنها در ابراز وجود منجر به تقويت اعتماد به نفس آنان مي شود. کم شدن ميزان ارتباط افراد خانواده، درگيري شغلي والدين، مکان محدود آپارتمان ها و احساس والدين در مورد امنيت نداشتن بچه ها آنان را بيشتر زير ذره بين يک والد قرار داده، محدوديت فضا براي بچه ها بيشتر شده و واگذاري مسئوليت به آنها نيز کاهش يافته، فعاليت جسمي کمتر شده و نوع بازي بچه ها تغيير کرده به نحوي که بچه ها کمتر زمينه اي مي يابند تا احساس کفايت خود را نشان دهند.
4- تقويت استقلال فردي: بچه ها از ابتداي رشد نياز به تقويت در زمينه استقلال فردي دارند. حمايت هاي افراطي خانواده مانع استقلال فردي مي شود. تجربه نکردن بخشي از مشکلات، محدود شدن در فضاي صرف درس و خانه و کامپيوتر، فرصت نيافتن براي بيان نظرات خود و اعمال محدوديت هاي افراطي در ارتباطات فرصت و شجاعت اظهار عقيده و رشد استقلال فردي را از آنها مي گيرد.
5- اهميت احترام به فرزندان: فرزندان خود را با کلماتي زيبا تحسين کنيد. رفتارهاي مثبت آنها را در مقابل ديگران ستايش کنيد. با جمله هاي مثبت به تقويت روحيه و احساسات آنها بپردازيد در جريان حرف زدن با آنها به فرزندانتان نشان مي دهيد که براي آنها ارزش قائليد. به حرف آنها توجه مي کنيد. در تبادل افکار آنها با شما روند عاطفي و شخصيتي آنها رشد مي کند و در مي يابند که دوستشان داريم و رابطه دوستان محکم مي شود. صحبت شما مي تواند پيرامون اتفاقات روزانه، تجربيات گذشته، اخبار روز، غذاي مورد علاقه و .... باشد.

پي‌نوشت‌ها:
 

* کارشناس تست و تشخيص مهارت کودکان
 

منبع:زندگي سالم شماره 28